ISO là gì? Công dụng và các tiêu chuẩn ISO phổ biến

ISO là một tổ chức quốc tế phi chính phủ, chuyên nghiên cứu và phát triển các tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng, môi trường, an toàn và nhiều lĩnh vực khác. Việc hiểu rõ về ISO và tuân thủ các tiêu chuẩn của nó có thể hỗ trợ doanh nghiệp và nhà quản trị đáp ứng các yêu cầu và tiêu chuẩn quốc tế. Trong bài viết này, 1Office sẽ giải thích về khái niệm tiêu chuẩn ISO là gì và giới thiệu về 10 tiêu chuẩn ISO phổ biến và quan trọng nhất hiện nay.

ISO là gì?

ISO là viết tắt của Tổ chức Tiêu chuẩn Hóa Quốc tế. Tổ chức này được thành lập từ năm 1947 và có trụ sở chính tại Geneva, Thụy Sĩ.

Đến năm 2023, ISO có 169 quốc gia làm thành viên, trong đó có Việt Nam là quốc gia thứ 77 gia nhập. Các tiêu chuẩn ISO, trong khi được ban hành với tên gọi quốc tế, tại Việt Nam thường được biết đến với tên gọi TCVN (tiêu chuẩn Việt Nam).

ISO đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho trao đổi hàng hóa, dịch vụ và thương mại, không chỉ trong nước mà còn quốc tế. Áp dụng các tiêu chuẩn ISO mang lại hiệu quả cao và nâng cao giá trị của doanh nghiệp trong cộng đồng quốc tế.

Tính đến thời điểm hiện tại, ISO đã phát hành hơn 20,000 tiêu chuẩn, áp dụng cho đa dạng lĩnh vực như sản xuất, công nghệ, dịch vụ, nông nghiệp, thực phẩm, môi trường. Mỗi tiêu chuẩn ISO đặt ra các yêu cầu và quy định cụ thể tương ứng với lĩnh vực đó. Ví dụ, ISO 9001 tập trung vào quản lý chất lượng, trong khi ISO 14001 tập trung vào quản lý môi trường. Các tiêu chuẩn này đóng vai trò quan trọng trong việc xác định và cải thiện hiệu suất, an toàn, bảo mật và trách nhiệm xã hội của các tổ chức.

Tiêu chuẩn ISO là gì?

ISO là bộ quy tắc được chuẩn hóa quốc tế nhằm hỗ trợ các tổ chức phát triển bền vững và xây dựng năng lực gia tăng giá trị trong mọi lĩnh vực của sản xuất, thương mại và dịch vụ. Việc áp dụng các tiêu chuẩn ISO giúp đảm bảo rằng sản phẩm đáp ứng các yêu cầu về chất lượng của người dùng.

Tiêu chuẩn ISO là những tiêu chí toàn cầu mà các tổ chức và doanh nghiệp cần đạt được để nhận được chứng nhận ISO. Triển khai các tiêu chuẩn ISO trong một doanh nghiệp hoặc tổ chức đòi hỏi việc áp dụng chúng cho mọi khía cạnh của hoạt động, không chỉ là quy trình sản xuất mà còn liên quan đến quản lý và tổ chức nhân sự.

ISO đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một nền tảng chung và tiêu chuẩn hóa quốc tế, hỗ trợ quá trình trao đổi hàng hóa, dịch vụ và thương mại trong và ngoài nước diễn ra một cách hiệu quả hơn. Tuân thủ các tiêu chuẩn ISO không chỉ xây dựng sự tin tưởng và uy tín trong cộng đồng quốc tế mà còn tăng giá trị của doanh nghiệp. Chính vì lẽ đó, ISO đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy và hoàn thiện hoạt động của doanh nghiệp, đồng thời mở ra các cơ hội mở rộng trên thị trường quốc tế.

Ứng dụng của tiêu chuẩn ISO

Một tiêu chuẩn khi được tạo ra và được chấp nhận rộng rãi trên hầu hết các quốc gia trên thế giới đóng vai trò quan trọng đối với cả hai bên: Doanh nghiệp và người tiêu dùng sản phẩm của doanh nghiệp đó.

Đối với người tiêu dùng, việc chọn lựa sản phẩm hoặc dịch vụ dựa trên một tiêu chuẩn là quan trọng, vì nó là một thước đo độ tin cậy của các doanh nghiệp hoặc tổ chức mà họ chọn. Tiêu chuẩn này đóng vai trò quan trọng như một yếu tố khách quan để đánh giá mức độ đáng tin cậy của một tổ chức và cũng là cơ sở để so sánh giữa các tổ chức với nhau.

Đối với doanh nghiệp

• Tăng cường năng lực cạnh tranh trên cả thị trường quốc nội và thị trường quốc tế.
• Tăng khả năng tiếp cận các thị trường mới.
• Tiết kiệm chi phí nhờ quy trình được tiêu chuẩn hóa.
• Tạo dựng uy tín thương hiệu và niềm tin với khách hàng.

Đối với người tiêu dùng

• Đảm bảo tính chất lượng và an toàn của sản phẩm.
• Dễ dàng phân biệt khi so sánh với các sản phẩm cùng loại.
• Tiết kiệm thời gian trong việc lựa chọn sản phẩm phù hợp.

Ví dụ ứng dụng của tiêu chuẩn ISO

Một số ví dụ về ứng dụng thực tế của các tiêu chuẩn ISO:

• ISO 9001: Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến giúp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.
• ISO 14001: Xây dựng quy trình quản lý môi trường bền vững, thân thiện.
• ISO 22000: Áp dụng các biện pháp đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
• ISO/IEC 27001: Bảo mật thông tin khách hàng, tài sản dữ liệu.
• ISO 13485: Đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt của thiết bị y tế.

Vì sao nên áp dụng tiêu chuẩn ISO?

Tổ chức và doanh nghiệp nên triển khai ISO vì có nhiều lợi ích quan trọng:

• Nâng cao chất lượng: Áp dụng ISO giúp doanh nghiệp kiểm soát và cải thiện quy trình sản xuất cũng như quy trình cung cấp dịch vụ. Nhờ đó, chất lượng sản phẩm và dịch vụ được cải thiện đáng kể, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người tiêu dùng.
• Nâng cao hiệu suất công việc: Các tiêu chuẩn ISO về quản lý hệ thống hỗ trợ tối ưu hóa quy trình làm việc, tăng cường hiệu suất và giảm lãng phí cho doanh nghiệp.
• Tuân thủ pháp luật và quy định: Việc triển khai theo tiêu chuẩn ISO đồng nghĩa với việc tuân thủ các quy định ngành nghề và quy định pháp luật, giúp giảm rủi ro pháp lý cho tổ chức.
• Xây dựng uy tín cho tổ chức: Các tổ chức được chứng nhận ISO có uy tín cao hơn trên thị trường. Việc tuân thủ ISO chứng tỏ sự đáng tin cậy của tổ chức đối với khách hàng, đối tác và cơ quan quản lý.
• Mở rộng cơ hội kinh doanh: Chứng nhận ISO giúp mở rộng cơ hội hợp tác với các đối tác lớn từ nước ngoài hoặc các cơ quan chính phủ. Áp dụng tiêu chuẩn ISO giúp doanh nghiệp có nhiều cơ hội tiếp cận thị trường mới với nhiều khách hàng tiềm năng.

Điều kiện đạt chứng nhận ISO là gì?

Mỗi loại tiêu chuẩn ISO sẽ có những yêu cầu và điều kiện nhận chứng chỉ riêng, bạn có thể tìm hiểu điều kiện của riêng từng loại phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp. Tuy nhiên, một số điều kiện cơ bản, sơ bộ để được cấp chứng nhận ISO nói chung có thể kể đến bao gồm:

• Xây dựng hệ thống tài liệu: Bao gồm sổ tay chất lượng, quy trình làm việc, hướng dẫn kỹ thuật… phù hợp với tiêu chuẩn ISO yêu cầu.
• Đào tạo nhân viên: Tổ chức đào tạo để nhân viên nắm rõ yêu cầu và có khả năng áp dụng tiêu chuẩn ISO.
• Tuân thủ trong thực tiễn: Yêu cầu ISO phải được thực hiện nhất quán trong mọi hoạt động thực tế của doanh nghiệp.
• Duy trì hệ thống: Sau khi được cấp chứng nhận, doanh nghiệp phải duy trì và cải tiến hệ thống để đảm bảo luôn phù hợp theo thời gian.
• Chịu sự giám sát định kỳ: Cơ quan cấp chứng nhận sẽ tiến hành đánh giá giám sát định kỳ để đảm bảo doanh nghiệp duy trì tốt hệ thống.

Những tiêu chuẩn ISO phổ biến hiện nay

3.1 Tiêu chuẩn ISO 9000

ISO 9000 là một hệ thống các tiêu chuẩn quản lý chất lượng được áp dụng rộng rãi trên toàn cầu. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các tổ chức xây dựng và duy trì hệ thống quản lý chất lượng hiệu quả, đảm bảo rằng sản phẩm và dịch vụ của họ đáp ứng đầy đủ yêu cầu của khách hàng. ISO 9000 không chỉ là một bộ tiêu chuẩn mà còn là một công cụ quan trọng giúp nâng cao, tăng cường sự tin cậy và đem tới cho khách hàng sự hài lòng.

Một số lợi ích khi áp dụng ISO 9000:

• Nâng cao chất lượng sản phẩm khi bán ra thị trường
• Giảm thiểu chi phí do sai sót, lãng phí nguồn lực
• Tăng hiệu suất và năng suất lao động nhờ quy trình rõ ràng
• Tạo uy tín với khách hàng, đối tác và nhà đầu tư
• Thúc đẩy khả năng tiếp cận, mở rộng thị trường mới

ISO 9000 đưa ra các yêu cầu tối thiểu về hệ thống quản lý chất lượng:

• Xác định rõ trách nhiệm của lãnh đạo cấp cao
• Quy định chính sách chất lượng và mục tiêu cải tiến
• Lập kế hoạch và tài liệu hóa các quy trình làm việc
• Đào tạo, phát triển nguồn nhân lực triển khai hệ thống
• Đo lường, phân tích và liên tục cải tiến các quy trình

Tham khảo: Sơ đồ quy trình quản lý nhân sự theo 7 bước quy chuẩn ISO

3.2 Tiêu chuẩn ISO 9001

ISO 9001 là một phần của hệ thống ISO 9000, tập trung vào các tiêu chuẩn cụ thể liên quan đến hệ thống quản lý chất lượng. ISO 9001 được thiết kế để đánh giá toàn bộ quy trình quản lý chất lượng, bao gồm từ lập kế hoạch, kiểm soát, đến quá trình cải tiến liên tục. Bằng cách này, ISO 9001 giúp tổ chức cải thiện hiệu suất và nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.

3.3 Tiêu chuẩn ISO 13485 là gì?

Tiêu chuẩn ISO 13485 là một tiêu chuẩn quốc tế được áp dụng cho các tổ chức sản xuất thiết bị y tế. Tiêu chuẩn này đặt ra các yêu cầu về chất lượng và an toàn đối với quá trình sản xuất và kiểm soát thiết bị y tế. ISO 13485 hỗ trợ tổ chức trong việc tuân thủ quy trình kiểm soát chất lượng và đáp ứng các quy định pháp luật trong lĩnh vực y tế, bắt đầu từ quá trình thiết kế đến sản xuất và phân phối sản phẩm y tế.

ISO 13485 rất quan trọng với các doanh nghiệp hoạt động trong ngành công nghiệp thiết bị y tế với các lợi ích:

• Đảm bảo chất lượng, tính an toàn của thiết bị y tế
• Phù hợp với các quy định về thiết bị y tế của Châu Âu, Mỹ
• Tạo uy tín với khách hàng
• Thúc đẩy xuất khẩu thiết bị y tế ra thị trường quốc tế

3.4 Tiêu chuẩn ISO 14001

ISO 14001 là tiêu chuẩn hệ thống quản lý môi trường giúp doanh nghiệp kiểm soát tác động tới môi trường của hoạt động sản xuất kinh doanh.

 ISO 14001 khuyến khích và thúc đẩy việc bảo vệ môi trường bền vững, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức trong việc tuân thủ các quy trình và quy định về môi trường:

• Giảm thiểu chi phí do lãng phí tài nguyên, xử lý chất thải
• Tăng hiệu quả sử dụng nguyên vật liệu đầu vào
• Cải thiện hình ảnh doanh nghiệp với cộng đồng, đối tác
• Tiếp cận các thị trường khách hàng quan tâm môi trường

3.5 Tiêu chuẩn ISO 20000

Tiêu chuẩn ISO 20000 là một tiêu chuẩn quản lý dịch vụ công nghệ thông tin (ITSM). Nó đặt ra các yêu cầu cho việc xây dựng và duy trì một hệ thống quản lý dịch vụ công nghệ thông tin hiệu quả. ISO 20000 giúp doanh nghiệp cải thiện chất lượng dịch vụ IT, nâng cao khả năng phục vụ người tiêu dùng, khách hàng và đáp ứng các yêu cầu cả về kỹ thuật và quy trình khi kinh doanh trong lĩnh vực công nghệ thông tin.

3.6 Tiêu chuẩn ISO 22000

Tiêu chuẩn ISO 22000 là một tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, được áp dụng cho các tổ chức trong chuỗi cung ứng thực phẩm. Tiêu chuẩn này đặt ra các yêu cầu về quản lý an toàn thực phẩm, bao gồm từ quá trình sản xuất, vận chuyển, lưu trữ đến chế biến thực phẩm. ISO 22000 giúp tổ chức đảm bảo sự an toàn và chất lượng của sản phẩm thực phẩm, đồng thời tăng cường sự tin cậy và uy tín trên thị trường.

3.7 Tiêu chuẩn ISO 26000

ISO 26000 là tiêu chuẩn quốc tế về trách nhiệm xã hội của tổ chức. Nó xác định các nguyên tắc và hướng dẫn cho tổ chức trong việc thực hiện trách nhiệm xã hội, bao gồm các lĩnh vực như đạo đức kinh doanh, tương tác với cộng đồng và bảo vệ môi trường. ISO 26000 giúp tổ chức đạt được sự cân bằng giữa lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường.

3.8 Tiêu chuẩn ISO/IEC 27000

Tiêu chuẩn ISO/IEC 27000 là tiêu chuẩn quản lý an ninh thông tin, được áp dụng cho các tổ chức quản lý và bảo vệ thông tin. Tiêu chuẩn này xác định các yêu cầu và quy trình để tổ chức bảo vệ thông tin quan trọng và đảm bảo tính bảo mật. ISO/IEC 27000 giúp tổ chức nhận biết và giảm thiểu rủi ro an ninh thông tin, đồng thời tăng cường sự tin cậy và uy tín trong việc quản lý thông tin.

3.9 Tiêu chuẩn ISO 45001 là gì?

Tiêu chuẩn ISO 45001 là tiêu chuẩn về quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp. Nó đề ra các yêu cầu về việc thiết lập và duy trì một hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp hiệu quả. ISO 45001 giúp tổ chức đảm bảo môi trường làm việc an toàn, bảo vệ sức khỏe của nhân viên, và tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến an toàn lao động.

3.10 Tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 là gì?

ISO/IEC 17025 là tiêu chuẩn quốc tế dành cho phòng thí nghiệm và tổ chức thử nghiệm. Tiêu chuẩn này đặt ra yêu cầu về năng lực kỹ thuật và quy trình quản lý chất lượng trong thực hiện các thử nghiệm và phân tích. ISO/IEC 17025 đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo độ chính xác của kết quả thử nghiệm, đồng thời tăng cường sự tin cậy và uy tín của các phòng thí nghiệm và tổ chức thử nghiệm.

Phần mềm 1Office đạt chứng chỉ ISO/ IEC 27001: 2013

Tổ chức chứng nhận TUV NORD CERT GmbH căn cứ theo kết quả đánh giá, thẩm định và quyết định chứng nhận đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn, xác nhận Công ty Cổ phần 1Office vận hành hệ thống quản lý phù hợp với các yêu cầu tiêu chuẩn ISO/ IEC 27001: 2013. Phạm vi chứng nhận: Phát triển và cung cấp nền tảng quản lý doanh nghiệp tổng thể bao gồm quản lý nhân sự (HRM), quản lý quan hệ khách hàng (CRM) và không gian làm việc số. Tuyên bố áp dụng từ ngày 21.07.2023.

Thông tin là tài sản “quý hơn vàng”. Vì thế, 1Office luôn coi trọng:

• Các rủi ro an toàn thông tin được nhận biết đầy đủ. Nhận thức an toàn thông tin của nhân viên tại mọi vị trí được nâng cao.
• Bảo mật, thiết lập hệ thống, thiết lập sự kiểm soát cũng như các quy trình để giảm thiểu các mối nguy, rủi ro. 
• Chủ động trong công việc nhờ có kế hoạch ứng phó với những tình huống khủng hoảng/ thảm hoạ.
• Đảm bảo hoạt động nghiệp vụ của 1Office không bị gián đoạn bởi các sự cố liên quan đến an toàn thông tin. 
• Đáp ứng yêu cầu của luật pháp và các bên liên quan. 

Không chỉ tập trung phát triển sản phẩm giải quyết những “nỗi đau” của doanh nghiệp trong vận hành và quản trị, chúng tôi đề cao sự an toàn bảo mật thông tin cho khách hàng của mình, thể hiện cam kết và đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình chuyển đổi số. Khách hàng tới với 1Office bằng niềm tin, chúng tôi xin gửi lại bằng sự uy tín và chất lượng. 

Chứng nhận quốc tế ISO/ IEC 27001: 2013 khẳng định uy tín của 1Office, thúc đẩy quá trình toàn cầu hóa và mở rộng cơ hội hợp tác quốc tế. 1Office không ngừng nỗ lực trên hành trình hướng tới mục tiêu đưa sản phẩm công nghệ “made in Viet Nam” vươn ra ngoài biên giới hình chữ S, đạt một triệu người dùng trong năm 2025 và trở thành nền tảng quản trị doanh nghiệp số 1 Đông Nam Á. 

Trải nghiệm phần mềm đạt chứng nhận ISO quốc tế!

Trên đây là một số khái niệm và kiến thức về ISO là gì, vì sao nên áp dụng tiêu chuẩn ISO và 10 tiêu chuẩn ISO phổ biến nhất tại Việt Nam hiện nay. Hy vọng bằng cách tuân thủ và áp dụng các tiêu chuẩn này, doanh nghiệp có thể nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng cường hiệu quả hoạt động, và đáp ứng đầy đủ yêu cầu của khách hàng và thị trường. Chúc doanh nghiệp thành công!