Vòng quay khoản phải thu là gì? Ý nghĩa & Công thức tính

 Trong hoạt động kinh doanh, các khoản phải thu từ khách hàng được coi là một khoản mục quan trọng trong vốn lưu động của doanh nghiệp. Nhà lãnh đạo cần thu hồi các khoản phải thu này một cách hiệu quả nhằm đảm bảo dòng tiền và khả năng thanh toán. Để hiểu rõ hơn về chỉ số vòng quay khoản phải thu, hãy cùng 1Office tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1.Vòng quay khoản phải thu là gì?

Vòng quay khoản phải thu là chỉ số dùng để đo lường số lần các khoản phải thu của doanh nghiệp được chuyển đổi thành tiền mặt trong một khoảng thời gian nhất định. Đây là chỉ số quan trọng giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả trong hoạt động thu hồi công nợ từ khách hàng.

Thông thường, doanh nghiệp sẽ tính vòng quay các khoản phải thu theo tháng hoặc quý để có thể đánh giá kịp thời tình hình thu hồi công nợ khách hàng. Ngoài ra, việc tính toán theo năm sẽ giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan hơn về tình hình thu hồi công nợ trong một năm và có những điều chỉnh phù hợp cho các năm tiếp theo.

2. Ý nghĩa vòng quay khoản phải thu

Vòng quay khoản phải thu được sử dụng để đánh giá chính sách tín dụng của doanh nghiệp. Chính sách tín dụng là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến doanh thu, lợi nhuận và khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp có chính sách tín dụng phù hợp sẽ thu hút được nhiều khách hàng tiềm năng, từ đó góp phần thúc đẩy doanh thu và lợi nhuận.

Chỉ số vòng quay khoản phải thu càng cao thì hiệu quả hoạt động thu hồi công nợ của doanh nghiệp càng tốt. Điều này cho thấy doanh nghiệp đang thu hồi được tiền mặt từ khách hàng hiệu quả, giúp doanh nghiệp có đủ tiền để chi trả các khoản nợ ngắn hạn, đầu tư kinh doanh và phát triển.

Ngoài ra, chỉ số này cũng có thể được sử dụng để kiểm soát tình trạng nợ xấu của doanh nghiệp. Khi vòng quay các khoản phải thu thấp có thể là do doanh nghiệp đang cho phép khách hàng thanh toán chậm, dòng tiền chưa được tận dụng tối ưu. Từ đó, dễ dàng dẫn đến tình trạng nợ xấu tăng và ảnh hưởng đến khả năng thanh toán của doanh nghiệp.

3. Công thức tính vòng quay khoản phải thu

Vòng quay các khoản phải thu được xác định theo công thức sau:

Vòng quay khoản phải thu = Doanh số tín dụng ròng / Khoản phải thu bình quân

Trong đó:

• Vòng quay khoản phải thu: Là số lần các khoản phải thu của doanh nghiệp được chuyển đổi thành tiền mặt trong một khoảng thời gian nhất định (tháng/quý/năm)
• Doanh số tín dụng ròng: Là doanh số bán hàng mà tiền mặt được thu vào một ngày sau đó. Chỉ số này được xác định như sau: Doanh số tín dụng ròng = Tổng doanh số bán hàng tín dụng – Doanh thu bán hàng trả lại – Phụ cấp bán hàng.
• Khoản phải thu bình quân: Là trung bình các khoản phải thu bắt đầu và kết thúc trong một khoảng thời gian nhất định. Chỉ số này xác định theo công thức: Khoản phải thu bình quân = (Khoản phải thu đầu kỳ + Khoản phải thu cuối kỳ) / 2

 

Như vậy, cách tính vòng quay khoản phải thu sẽ là:

Vòng quay khoản phải thu	=	Doanh số bán hàng tín dụng – Doanh thu bán hàng trả lại – Phụ cấp bán hàng
		(Khoản phải thu đầu kỳ + Khoản phải thu cuối kỳ) / 2

 

Từ công thức trên, có thể  thấy doanh số tín dụng ròng và khoản phải thu bình quân là hai yếu tố quan trọng trong công thức tính vòng quay các khoản phải thu. Các số liệu này được lấy từ bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp. Vì vậy, nhà lãnh đạo cần thường xuyên theo dõi và kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo vòng quay khoản phải thu ở mức hợp lý.

4. Ví dụ về vòng quay khoản phải thu

Năm 2023, Công ty A kinh doanh trong lĩnh vực điện tử có tổng doanh số bán hàng tín dụng là 300 triệu đồng, trong đó lợi nhuận là 70 triệu đồng. Khoản phải thu đầu kỳ của công ty A là 120 triệu đồng, đến hết năm 2023 khoản phải thu cuối kỳ là 80 triệu đồng. Hãy xác định số vòng quay khoản phải thu trong năm 2023 của công ty A.

Cách tính:

• Doanh số tín dụng ròng của công ty A trong năm 2023 là: 300 – 70 = 230 triệu đồng
• Giá trị trung bình các khoản phải thu trong năm 2023 sẽ là: (120 + 80) / 2 = 100 triệu đồng
• Số vòng quay khoản phải thu của công ty A trong năm 2023 là: 230 / 100 = 2,3 lần

Như vậy, công ty A có số vòng quay các khoản phải thu trong năm 2023 là 2,3 lần/năm.

5. Hạn chế của vòng quay khoản phải thu

Vòng quay khoản phải thu là một chỉ số tài chính quan trọng, tuy nhiên chỉ số này cũng có một số hạn chế mà doanh nghiệp cần lưu ý như sau:

Không thể phản ánh toàn bộ tình hình thu hồi công nợ của doanh nghiệp: Đây là chỉ số dùng để đo lường số lần các khoản phải thu được chuyển đổi thành tiền mặt trong một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên, hiệu quả thu hồi công nợ của doanh nghiệp còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như chính sách tín dụng, chất lượng khách hàng,…

Chỉ số này có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác: Chẳng hạn như doanh số bán hàng, chính sách tín dụng, chất lượng khách hàng,… Do đó, doanh nghiệp cần xem xét các yếu tố này khi đánh giá vòng quay khoản phải thu.

Không thể so sánh trực tiếp giữa các doanh nghiệp khác nhau: Vòng quay khoản phải thu của các doanh nghiệp khác nhau có thể khác nhau do quy mô, ngành nghề, chính sách tín dụng,… Do đó, doanh nghiệp cần so sánh số vòng quay các khoản phải thu của mình với các doanh nghiệp cùng ngành để có được những đánh giá chính xác hơn.

6. Các yếu tố ảnh hưởng đến vòng quay khoản phải thu

Chỉ số vòng quay khoản phải thu không chỉ phản ánh tốc độ thu hồi công nợ, mà còn chịu tác động từ nhiều yếu tố khác nhau trong hoạt động kinh doanh. Việc hiểu rõ những yếu tố này sẽ giúp doanh nghiệp xác định nguyên nhân khiến vòng quay chậm lại, từ đó tìm ra giải pháp cải thiện phù hợp. Dưới đây là ba nhóm yếu tố quan trọng nhất.

6.1 Chính sách tín dụng và điều khoản thanh toán

Chính sách tín dụng là “điều kiện mở” cho khách hàng trong việc mua hàng trước – trả tiền sau. Nếu doanh nghiệp áp dụng điều khoản thanh toán quá dài, khách hàng sẽ có thêm thời gian chiếm dụng vốn, kéo dài vòng quay khoản phải thu. Ngược lại, nếu chính sách quá chặt, khách hàng có thể e ngại và giảm nhu cầu mua hàng.

Do đó, doanh nghiệp cần cân bằng giữa tính cạnh tranh thị trường và khả năng kiểm soát dòng tiền. Ví dụ: quy định thời hạn thanh toán 15–30 ngày kèm chiết khấu thanh toán sớm sẽ hợp lý hơn so với cho nợ 60–90 ngày mà không có ràng buộc.

6.2 Chất lượng khách hàng và rủi ro nợ xấu

Không phải khách hàng nào cũng có tiềm lực tài chính và uy tín giống nhau. Doanh nghiệp nếu chọn sai đối tượng khách hàng (ví dụ: khách hàng nhỏ, thiếu năng lực tài chính, lịch sử chậm thanh toán) sẽ dễ gặp tình trạng nợ quá hạn hoặc nợ xấu, khiến vòng quay khoản phải thu bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Cách giảm thiểu rủi ro:

• Kiểm tra tín dụng và lịch sử giao dịch trước khi ký hợp đồng.

• Đa dạng hóa khách hàng để không phụ thuộc vào một vài “con nợ lớn”.

• Xây dựng cơ chế đánh giá, xếp hạng khách hàng để có chính sách tín dụng linh hoạt.

6.3 Năng lực quản trị công nợ của doanh nghiệp

Ngay cả khi chính sách tín dụng hợp lý và khách hàng có uy tín, nếu doanh nghiệp quản lý công nợ kém thì chỉ số vòng quay vẫn sẽ thấp. Những vấn đề thường gặp gồm: thiếu quy trình theo dõi hóa đơn, không có hệ thống nhắc nợ tự động, nhân viên kế toán xử lý thủ công gây chậm trễ.

Do đó, năng lực quản trị công nợ chính là “đòn bẩy” để cải thiện vòng quay. Doanh nghiệp cần:

• Ứng dụng phần mềm quản lý công nợ, theo dõi thời gian thực.

• Thiết lập quy trình nhắc nợ rõ ràng, lịch sự nhưng kiên quyết.

• Đào tạo nhân sự kế toán và tài chính có kỹ năng phân tích rủi ro, ra quyết định nhanh.

7. Lưu ý quan trọng về chỉ số vòng quay các khoản phải thu

7.1. Chỉ số vòng quay khoản phải thu ở mức bao nhiêu là tốt?

Chỉ số vòng quay các khoản phải thu ở mức bao nhiêu là tốt phụ thuộc vào nhiều yếu tố như quy mô doanh nghiệp, ngành nghề, chính sách tín dụng,… Tuy nhiên vòng quay khoản phải thu càng cao thì hiệu quả thu hồi công nợ của doanh nghiệp càng tốt.

Theo một nghiên cứu của Hiệp hội Kế toán Mỹ (AICPA), vòng quay các khoản phải thu trung bình của các doanh nghiệp ở Hoa Kỳ là 7,1 lần. Tuy nhiên, con số này có thể khác nhau tùy theo ngành nghề. Ví dụ, vòng quay các khoản phải thu của các doanh nghiệp bán lẻ thường cao hơn vòng quay các khoản phải thu của các doanh nghiệp sản xuất.

7.2.Vòng quay khoản phải thu giảm có nghĩa là gì?

Vòng quay các khoản phải thu giảm có nghĩa là doanh nghiệp đang thu hồi công nợ chậm hơn. Điều này có thể là do một số nguyên nhân như:

• Chính sách tín dụng quá cởi mở, cho phép khách hàng thanh toán chậm.
• Chất lượng khách hàng kém, có nhiều khách hàng có khả năng thanh toán chậm.
• Công tác thu hồi công nợ kém hiệu quả.

Vòng quay các khoản phải thu giảm có thể dẫn đến tình trạng nợ xấu tăng, ảnh hưởng đến khả năng thanh toán của doanh nghiệp.

7.3.Vòng quay khoản phải thu tăng có nghĩa là gì?

Vòng quay các khoản phải thu tăng có nghĩa là doanh nghiệp đang thu hồi công nợ nhanh hơn, có thể là do một số nguyên nhân như:

• Tăng cường công tác thu hồi công nợ.
• Áp dụng các chính sách tín dụng chặt chẽ hơn, giảm thời hạn thanh toán, yêu cầu khách hàng đặt cọc trước,…
• Chất lượng khách hàng được cải thiện, có nhiều khách hàng có khả năng thanh toán tốt.

Vòng quay các khoản phải thu tăng có thể giúp doanh nghiệp cải thiện dòng tiền, giảm nợ xấu và nâng cao hiệu quả hoạt động.

8. Giải pháp cải thiện vòng quay khoản phải thu

Quản lý công nợ hiệu quả không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì dòng tiền ổn định, mà còn phản ánh năng lực tài chính và mức độ uy tín với đối tác. Khi chỉ số vòng quay khoản phải thu ở mức thấp, dòng vốn bị “đóng băng” trong các khoản chưa thu hồi, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc chi trả chi phí vận hành hoặc đầu tư mở rộng. Vì vậy, việc tìm ra giải pháp cải thiện vòng quay khoản phải thu là nhu cầu thiết yếu để tăng tốc độ thu hồi nợ, giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

8.1 Chính sách chiết khấu và ưu đãi thanh toán sớm

Một trong những biện pháp hiệu quả nhất để rút ngắn thời gian thu hồi công nợ là áp dụng chính sách chiết khấu hoặc ưu đãi thanh toán sớm. Ví dụ: doanh nghiệp có thể giảm 1–2% giá trị hóa đơn cho khách hàng nếu họ thanh toán trong vòng 7 ngày, thay vì chờ 30 ngày.

• Lợi ích: Tăng động lực cho khách hàng thanh toán nhanh hơn, giảm rủi ro nợ xấu, giúp doanh nghiệp cải thiện dòng tiền.

• Lưu ý: Cần tính toán mức chiết khấu hợp lý để vừa khuyến khích khách hàng, vừa không làm giảm biên lợi nhuận quá nhiều.

8.2 Tự động hóa quy trình nhắc nợ và quản lý công nợ

Nhiều doanh nghiệp vẫn xử lý công nợ thủ công, dẫn đến việc bỏ sót hóa đơn hoặc nhắc nợ không đúng thời điểm. Điều này làm kéo dài vòng quay khoản phải thu và tăng nguy cơ phát sinh nợ khó đòi.

• Giải pháp: Thiết lập hệ thống nhắc nợ tự động qua email, SMS, hoặc thông báo trong ứng dụng. Việc này giúp khách hàng chủ động ghi nhớ thời hạn thanh toán và giảm tình trạng quên hoặc chậm trễ.

• Lợi ích: Tối ưu hóa nguồn lực, giảm khối lượng công việc thủ công cho nhân viên kế toán, đồng thời giữ được tính chuyên nghiệp và minh bạch với khách hàng.

8.3 Ứng dụng phần mềm quản lý tài chính và kế toán

Trong bối cảnh doanh nghiệp phải xử lý hàng trăm đến hàng nghìn giao dịch mỗi tháng, việc quản lý công nợ bằng Excel hoặc thủ công trở nên kém hiệu quả. Lúc này, phần mềm quản lý tài chính và kế toán là công cụ không thể thiếu.

• Tính năng hỗ trợ:

1. Tự động ghi nhận hóa đơn và theo dõi công nợ theo từng khách hàng.
2. Báo cáo phân tích vòng quay khoản phải thu, số ngày thu tiền bình quân (DSO).
3. Cảnh báo hóa đơn đến hạn, quá hạn ngay trên hệ thống.

• Lợi ích: Giúp nhà quản lý có dữ liệu thời gian thực để đưa ra quyết định nhanh chóng, giảm thiểu sai sót thủ công và nâng cao hiệu quả kiểm soát dòng tiền.

Giải pháp cải thiện vòng quay khoản phải thu

9. Kết luận

Trên đây là toàn bộ thông tin mà 1Office muốn chia sẻ tới doanh nghiệp về số vòng quay khoản phải thu. Có thể thấy việc tính toán số vòng quay các khoản phải thu không quá phức tạp. Hy vọng doanh nghiệp sẽ có cái nhìn đúng nhắn để kiểm soát tốt các khoản nợ phải thu của khách hàng từ đó tối ưu hóa dòng tiền.

Tóm lại, quản lý công nợ từ khách hàng là một trong những hoạt động quan trọng của doanh nghiệp. Hiệu quả thu hồi công nợ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến dòng tiền, khả năng thanh toán và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Phần mềm quản lý thu chi 1Office là một giải pháp toàn diện giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả các nghiệp vụ thu chi, bao gồm cả nghiệp vụ thu hồi công nợ từ khách hàng.

• Lập kế hoạch tài chính, dự báo và kiểm soát dòng tiền của doanh nghiệp
• Theo dõi và quản lý tất cả các khoản thu chi trong doanh nghiệp từ chi phí bán hàng, mua hàng, khoản thu từ khách hàng,…
• Tự động cảnh báo, nhắc nhở ngày hết hạn hợp đồng, thời hạn thanh toán,… tránh tình trạng quên sót.
• Cung cấp màn hình báo cáo trực quan giúp doanh nghiệp có cái nhìn chi tiết về các khoản phải thu từ khách hàng

Trải nghiệm miễn phí toàn bộ tính năng của phần mềm quản lý bán hàng 1Office CRM ngay hôm nay!

Nhận bản demo tính năng miễn phí