Mô hình PESTEL là gì? Các bước ứng dụng và ví dụ minh hoạ

Trong bối cảnh kinh tế và thị trường cạnh tranh hiện nay, việc đánh giá môi trường bên ngoài là rất quan trọng đối với một doanh nghiệp. Mô hình PESTEL là một công cụ phân tích môi trường bên ngoài giúp doanh nghiệp đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và đưa ra các quyết định phù hợp với tình hình môi trường đó. Trong bài viết này, cùng 1Office tìm hiểu về khái niệm mô hình PESTEL, các ứng dụng và ví dụ minh họa trong doanh nghiệp.

1. Mô hình PESTEL là gì?

Mô hình PESTEL là một công cụ phân tích môi trường kinh doanh được doanh nghiệp sử dụng để đánh giá các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của họ. Mô hình này bao gồm 6 yếu tố: chính trị (Political), kinh tế (Economic), xã hội (Social), công nghệ (Technological), môi trường (Environmental), và pháp lý (Legal). Đây là những yếu tố bên ngoài mà doanh nghiệp cần phải đối mặt và xem xét khi đưa ra các quyết định chiến lược.

2. Tại sao doanh nghiệp cần phân tích mô hình Pestel?

Hiện nay, mô hình PESTEL được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực kinh doanh và quản lý chiến lược. Nó giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định chiến lược phù hợp, tận dụng các cơ hội bên ngoài thị trường và giảm thiểu các rủi ro có thể xảy ra. 

Ngoài ra, phân tích mô hình PESTEL thường xuyên còn giúp doanh nghiệp cập nhật các xu hướng mới nhất trong môi trường kinh doanh, từ đó phát triển các sản phẩm và dịch vụ mới hoặc tạo ra các chiến lược Marketing hiệu quả hơn. Điều này giúp cho doanh nghiệp có thể tận dụng những cơ hội và đối mặt với những thách thức đang diễn ra trên thị trường.

Tóm lại, mô hình PESTEL là một công cụ quan trọng trong phân tích môi trường kinh doanh và được áp dụng rộng rãi trong các lĩnh vực của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp cần phân tích các yếu tố PESTEL để hiểu rõ hơn về môi trường kinh doanh và đưa ra các quyết định chiến lược phù hợp với mục tiêu và giá trị của mình.

>> Xem thêm: Hướng dẫn cách lập kế hoạch kinh doanh bài bản, chi tiết nhất cho doanh nghiệp [Kèm mẫu]

3. Quy trình phân tích mô hình PESTEL trong mọi lĩnh vực doanh nghiệp

Bước 1: Phân tích 6 yếu tố trong mô hình

• Yếu tố chính trị: Liên quan đến các chính sách và quy định được thiết lập bởi chính phủ và tổ chức quốc tế. Các yếu tố này bao gồm chính sách thuế, quy định và pháp lý, sự ổn định chính trị, tình hình quan hệ quốc tế và các chính sách quản lý khác.

Ví dụ, một doanh nghiệp sản xuất khí đốt phải đối mặt với các quy định của chính phủ liên quan đến quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.

• Yếu tố kinh tế: Liên quan đến tình hình kinh tế tổng thể của quốc gia hoặc khu vực và ảnh hưởng đến doanh nghiệp. Các yếu tố này bao gồm tốc độ tăng trưởng kinh tế, tỷ giá hối đoái, lạm phát, chính sách tài khóa và bất động sản.

Ví dụ, một doanh nghiệp sản xuất điện thoại phải đối mặt với sự thay đổi của ngành công nghiệp và sự cạnh tranh trong phân khúc thị trường.

• Yếu tố xã hội: Liên quan đến tình hình xã hội của một quốc gia hoặc khu vực và ảnh hưởng đến doanh nghiệp. Các yếu tố này bao gồm sự đa dạng văn hóa, tôn giáo, giáo dục, thói quen tiêu dùng và các vấn đề xã hội khác.

Ví dụ, một doanh nghiệp thời trang phải đối mặt với sự thay đổi của xu hướng thời trang và sở thích của khách hàng.

• Yếu tố công nghệ: Liên quan đến các tiến bộ trong công nghệ và ảnh hưởng đến sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp. Ngoài ra, yếu tố công nghệ còn liên quan đến việc đưa ra các chiến lược về đổi mới sản phẩm và dịch vụ, phát triển kênh bán hàng trực tuyến, tăng cường quản lý dữ liệu và an ninh thông tin.

Ví dụ, một doanh nghiệp sản xuất máy tính phải đối mặt với sự thay đổi của công nghệ máy tính và sự cạnh tranh giữa các công ty trong ngành.

• Yếu tố môi trường: Liên quan đến tác động của môi trường đến doanh nghiệp và sản phẩm của nó, bao gồm biến đổi khí hậu, sự suy giảm tài nguyên và các vấn đề về ô nhiễm.

Ví dụ, một doanh nghiệp sản xuất đồ chơi trẻ em phải đối mặt với các quy định của chính phủ liên quan đến an toàn sản phẩm và chất lượng môi trường.

• Yếu tố pháp luật: Liên quan đến các quy định và luật lệ trong việc kinh doanh của doanh nghiệp. Chẳng hạn như về quyền sở hữu trí tuệ, quản lý nhân sự, bảo vệ môi trường, an toàn và sức khỏe của người lao động…

Ví dụ, một doanh nghiệp bán lẻ phải đối mặt với các quy định của chính phủ về bảo vệ người tiêu dùng và sự tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến đăng ký và chứng nhận.

Bước 2: Nghiên cứu và thu thập thông tin

Thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau để có cái nhìn toàn diện và chính xác về môi trường kinh doanh, cần thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau như báo chí, sách vở, các báo cáo nghiên cứu và thống kê, đối thoại với khách hàng, đối tác và cạnh tranh.

Ngoài các công cụ tìm kiếm trên Internet, có hai lựa chọn đáng chú ý khác để tìm kiếm thông tin cần thiết. Thứ nhất là các báo cáo của các tổ chức phi chính phủ, chẳng hạn như các tổ chức phi lợi nhuận hoặc các tổ chức chính phủ khác. Những báo cáo này thường chứa một lượng lớn dữ liệu đáng tin cậy về các chủ đề cụ thể, và có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề mà bạn quan tâm. 

Thứ hai là báo cáo của các công ty nghiên cứu và tư vấn chuyên môn (bên thứ ba). Mặc dù thường tốn một khoản chi phí khá lớn, nhưng báo cáo của các công ty này chứa thông tin cụ thể, đáng tin cậy và có thể không tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác. Ngoài ra, việc phân tích PESTEL cần phải được thực hiện một cách chính xác và trung thực, không có những thông tin sai lệch hoặc bị chi phối bởi quan điểm chủ quan.

Bước 3: Đánh giá và xác định thứ tự ưu tiên

Cần tập trung vào phân tích các yếu tố quan trọng nhất đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Việc quá tập trung vào các yếu tố không quan trọng sẽ lãng phí thời gian và tài nguyên của doanh nghiệp. Đồng thời, việc phân tích PESTEL cần phải tính đến tương lai để doanh nghiệp có thể đưa ra những kế hoạch và chiến lược phù hợp với môi trường kinh doanh dài hạn.

Bước 4: Báo cáo kết quả phân tích PESTEL

Cuối cùng, cần đưa ra kết luận về tác động của các yếu tố PESTEL đến doanh nghiệp và đưa ra các khuyến nghị về chiến lược và hoạt động của doanh nghiệp trong tương lai. Doanh nghiệp có thể kết hợp với phân tích SWOT: Việc kết hợp phân tích PESTEL với phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) sẽ giúp doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện hơn về hoạt động kinh doanh của mình, từ đó đưa ra các kế hoạch và chiến lược phù hợp.

4. Ví dụ thực tế mô hình PESTEL trong doanh nghiệp Việt – Vinamilk

Vinamilk là một trong những công ty sản xuất sữa hàng đầu tại Việt Nam và đã áp dụng mô hình PESTEL để đánh giá ảnh hưởng của các yếu tố trong môi trường đến hoạt động kinh doanh của mình.

• Chính trị (Political): Vinamilk đã phải đối mặt với việc thực hiện các quy định về an toàn thực phẩm và các tiêu chuẩn chất lượng khác của chính phủ. Họ đã phải tăng cường chi phí đầu tư để đáp ứng các yêu cầu này.
• Kinh tế (Economic): Thị trường sữa Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, tuy nhiên Vinamilk phải đối mặt với các đối thủ cạnh tranh về giá cả và chất lượng sản phẩm. Họ phải tìm cách tăng năng suất và giảm chi phí sản xuất để cạnh tranh.
• Xã hội (Social): Nhu cầu tiêu dùng sản phẩm sữa ngày càng tăng, nhưng xu hướng tiêu dùng sữa có xu hướng chuyển sang sữa tươi và sữa đặc biệt – đây là thách thức lớn đối với Vinamilk. Họ đã phải đầu tư nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới để đáp ứng nhu cầu thị trường.
• Khoa học và Công nghệ (Technological): Công nghệ trong sản xuất sữa đang phát triển, Vinamilk đã đầu tư nhiều vào nghiên cứu và phát triển để tạo ra sản phẩm có chất lượng tốt và đáp ứng được các tiêu chuẩn chất lượng.
• Môi trường (Environmental): Việc đảm bảo môi trường lành mạnh và bảo vệ động vật trong quá trình sản xuất là một trong những yếu tố quan trọng của Vinamilk. Họ đã đầu tư vào công nghệ xử lý chất thải và tăng cường các hoạt động bảo vệ môi trường.
• Pháp lý (Legal): Các quy định liên quan đến an toàn thực phẩm và chất lượng sản phẩm là một trong những yếu tố quan trọng đối với Vinamilk. Họ đã đầu tư vào nghiên cứu và đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm và chất lượng sản phẩm.

Nhờ vào việc phân tích các yếu tố chính của mô hình PESTEL, Vinamilk đã có được cái nhìn tổng thể về môi trường kinh doanh của mình, từ đó đưa ra các quyết định chiến lược hợp lý và đáp ứng được nhu cầu của khách hàng và thị trường.

5. Ứng dụng của mô hình PESTEL trong chiến lược doanh nghiệp

Mô hình PESTEL là một công cụ phân tích môi trường kinh doanh rất hữu ích để giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của mình. Bằng cách phân tích các yếu tố PESTEL, các doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định chiến lược chính xác và hiệu quả hơn. Cụ thể, mô hình PESTEL được áp dụng trong các lĩnh vực sau:

• Chiến lược phát triển thị trường:

Mô hình PESTEL giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về môi trường kinh doanh và đánh giá được tiềm năng thị trường để xây dựng chiến lược phát triển phù hợp.

• Chiến lược sản phẩm:

Các yếu tố PESTEL như văn hóa, công nghệ và môi trường có thể ảnh hưởng đến sự tiếp nhận và sử dụng sản phẩm của doanh nghiệp. Do đó, phân tích các yếu tố này sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược sản phẩm phù hợp với nhu cầu và xu hướng của thị trường.

• Chiến lược giá cả và định vị thương hiệu:

Các yếu tố kinh tế, chính trị và xã hội có thể ảnh hưởng đến giá cả và định vị thương hiệu của doanh nghiệp. Phân tích các yếu tố PESTEL sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định về giá cả và định vị thương hiệu hiệu quả hơn.

• Chiến lược quản lý rủi ro:

Mô hình PESTEL cũng giúp doanh nghiệp đánh giá các rủi ro và cơ hội trong môi trường kinh doanh. Điều này giúp doanh nghiệp phát hiện và giải quyết các vấn đề tiềm ẩn và xây dựng chiến lược quản lý rủi ro hiệu quả.

• Chiến lược phát triển bền vững:

Các yếu tố môi trường và xã hội có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và hình thành hình ảnh công ty. Phân tích các yếu tố PESTEL giúp doanh nghiệp đánh giá được tác động của hoạt động kinh doanh đến môi trường và xã hội, từ đó xây dựng kế hoạch kinh doanh cũng như chiến lược phát triển bền vững phù hợp với các giá trị và tiêu chí của doanh nghiệp.

• Chiến lược mở rộng quốc tế:

Các yếu tố chính trị, kinh tế và xã hội khác nhau ở các quốc gia có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Phân tích các yếu tố PESTEL giúp doanh nghiệp đánh giá các rủi ro và cơ hội trong môi trường kinh doanh của các quốc gia và xây dựng chiến lược mở rộng quốc tế hiệu quả.

>> Tham khảo: STP là gì? Chiến lược áp dụng STP trong Marketing giúp doanh nghiệp chinh phục thị trường

6. Ưu điểm và hạn chế của mô hình PESTEL

6.1 Ưu điểm:

Dễ dàng áp dụng: Mô hình này không đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu về kinh tế, luật pháp hay công nghệ, do đó nó rất dễ dàng để áp dụng trong doanh nghiệp.

Phạm vi phân tích rộng: Bao gồm 6 yếu tố bao phủ nhiều khía cạnh khác nhau của môi trường kinh doanh giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan.

Giúp đưa ra quyết định chính xác hơn: Bởi phân tích PESTEL giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về tình hình thị trường, định hướng chiến lược và đánh giá rủi ro và cơ hội.

Tạo ra sự chuẩn bị cho tương lai: Mô hình PESTEL không chỉ phân tích các yếu tố hiện tại mà còn đưa ra dự báo về tương lai giúp doanh nghiệp chuẩn bị cho các tình huống và đưa ra các kế hoạch phù hợp.

Giúp tăng tính cạnh tranh: Khi hiểu rõ hơn về thị trường, khách hàng, cạnh tranh và các yếu tố khác thì doanh nghiệp có thể phát triển các sản phẩm và dịch vụ phù hợp và tăng tính cạnh tranh trên thị trường.

6.2 Hạn chế:

Không đưa ra giải pháp cụ thể: Phân tích PESTEL chỉ cung cấp thông tin và đưa ra đánh giá về môi trường bên ngoài, nhưng không đưa ra giải pháp cụ thể để giải quyết vấn đề.

Không phân biệt độ ảnh hưởng của các yếu tố: Mô hình PESTEL không đánh giá độ ảnh hưởng của từng yếu tố, không phân biệt được yếu tố quan trọng và yếu tố không quan trọng.

Dễ bị ảnh hưởng bởi quan điểm chủ quan: Phân tích PESTEL dễ bị ảnh hưởng bởi quan điểm chủ quan của các nhà quản lý và các chuyên gia.

Không cập nhật được: Môi trường kinh doanh thường thay đổi liên tục và nhanh chóng, do đó, doanh nghiệp cần liên tục cập nhật các thông tin mới để đảm bảo rằng mô hình PESTEL vẫn được sử dụng hiệu quả.

7. Cách xử lý khi phân tích PESTEL không đưa ra kết quả như mong muốn

• Đối chiếu lại thông tin thu thập: Kiểm tra lại các thông tin đã thu thập, đảm bảo chúng đầy đủ và chính xác. Nếu cần thiết, bạn có thể tiến hành thu thập lại các thông tin mới.
• Phân tích lại các yếu tố: Nếu các yếu tố đã được phân tích chưa đủ chi tiết hoặc không phù hợp, bạn có thể phân tích lại các yếu tố này bằng các phương pháp khác.
• Xem xét lại tác động giữa các yếu tố: Nếu các yếu tố đã được phân tích nhưng không xét đến tác động giữa chúng, bạn có thể thực hiện phân tích lại với mục đích xem xét tác động giữa các yếu tố đó.
• Tìm kiếm các nguồn thông tin khác: Nếu mô hình PESTEL không đưa ra kết quả như mong muốn, bạn có thể tìm kiếm các nguồn thông tin khác để có được các thông tin mới và cập nhật.
• Xem xét lại các giả định: Nếu các kết quả phân tích không đạt được như mong muốn, bạn có thể xem xét lại các giả định và điều chỉnh lại các phân tích của mình.
• Thực hiện phân tích lại: Nếu cần thiết, bạn có thể thực hiện lại toàn bộ phân tích PESTEL với mục đích đạt được kết quả chính xác và phù hợp với mục đích của doanh nghiệp.

Qua bài viết có thể thấy phân tích mô hình PESTEL là một công cụ rất hữu ích giúp cho doanh nghiệp hiểu rõ hơn về môi trường kinh doanh và các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của mình. Xem thêm những bài viết liên quan khác của 1Office:

• BCP là gì? Chiến lược xây dựng kế hoạch kinh doanh liên tục cho doanh nghiệp
• 6 bước xây dựng quy trình quản trị rủi ro cho doanh nghiệp
• Chiến lược quản trị sự thay đổi trong doanh nghiệp: Mô hình và quy trình triển khai

Thông tin liên hệ: